PHÚC LỢI XÃ HỘI CANADA DÀNH CHO NGƯỜI GIÀ: NHỮNG CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ QUAN TRỌNG CẦN BIẾT

Tổng quan về hệ thống phúc lợi cho người cao tuổi tại Canada

Canada được đánh giá là một trong những quốc gia có hệ thống an sinh xã hội phát triển, trong đó người cao tuổi là nhóm đối tượng nhận được nhiều chính sách hỗ trợ toàn diện. Khi dân số ngày càng già hóa, chính phủ Canada không ngừng mở rộng và điều chỉnh các chương trình phúc lợi nhằm đảm bảo người già có cuộc sống ổn định, an toàn và có chất lượng sau khi nghỉ hưu.

Hệ thống phúc lợi xã hội dành cho người già tại Canada được xây dựng dựa trên ba trụ cột chính: thu nhập hưu trí, chăm sóc y tế và các dịch vụ hỗ trợ đời sống. Các chính sách này không chỉ áp dụng cho công dân Canada mà còn cho thường trú nhân đủ điều kiện cư trú, thể hiện rõ định hướng an sinh mang tính dài hạn và bền vững.

Bối cảnh già hóa dân số và vai trò của phúc lợi xã hội

Canada đang bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh chóng. Tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên liên tục gia tăng, tạo áp lực lớn lên hệ thống y tế, hưu trí và dịch vụ xã hội. Trong bối cảnh đó, phúc lợi xã hội không chỉ là công cụ hỗ trợ tài chính mà còn đóng vai trò duy trì sự ổn định xã hội, giảm bất bình đẳng và nâng cao chất lượng sống cho người cao tuổi.

Việc đầu tư vào các chương trình phúc lợi cho người già cũng giúp giảm gánh nặng cho gia đình, đồng thời tạo điều kiện để người cao tuổi tiếp tục tham gia các hoạt động cộng đồng, sống độc lập và chủ động hơn trong cuộc sống hằng ngày.

Các chương trình phúc lợi xã hội chính dành cho người già tại Canada

Hệ thống phúc lợi xã hội dành cho người cao tuổi tại Canada được xây dựng xoay quanh ba khoản hỗ trợ tài chính cốt lõi, bao gồm: Canada Pension Plan (CPP) – tiền hưu trí dựa trên đóng góp trong quá trình lao động; Old Age Security (OAS) – trợ cấp tuổi già dựa trên thời gian cư trú; và Guaranteed Income Supplement (GIS) – khoản bổ sung thu nhập dành cho người cao tuổi có thu nhập thấp. Ba chương trình này bổ trợ cho nhau, tạo thành nền tảng an sinh cơ bản giúp người già tại Canada duy trì cuộc sống ổn định sau khi nghỉ hưu.

Canada Pension Plan (CPP) – Tiền hưu trí

CPP là chương trình hưu trí công do chính phủ Canada quản lý, áp dụng cho người lao động và người tự kinh doanh trong suốt quá trình làm việc. Khoản tiền này được hình thành từ các khoản đóng góp bắt buộc trong thời gian có thu nhập chịu thuế, và quyền lợi khi về hưu phụ thuộc trực tiếp vào mức đóng cũng như số năm tham gia.

Người lao động tại Canada bắt buộc tham gia CPP nếu có thu nhập từ lao động vượt mức tối thiểu theo quy định. Khoản đóng góp được trích trực tiếp từ tiền lương hằng tháng, trong khi người tự kinh doanh sẽ tự thực hiện nghĩa vụ đóng góp khi khai thuế. CPP có thể được nhận sớm từ 60 tuổi, nhận đúng chuẩn ở tuổi 65 hoặc hoãn đến 70 tuổi để tăng mức trợ cấp hằng tháng.

Theo số liệu cập nhật năm 2025, mức CPP tối đa dành cho người bắt đầu nhận ở tuổi 65 là khoảng 1.433 CAD/tháng, trong khi mức trung bình thực tế của người nhận thấp hơn, khoảng 900 CAD/tháng, do không phải ai cũng đóng đủ số năm và mức thu nhập tối đa. CPP được xem là thu nhập chịu thuế, vì vậy người nhận cần khai báo đầy đủ trong hồ sơ thuế hằng năm.

Old Age Security (OAS) – Trợ cấp tuổi già

OAS là khoản trợ cấp hàng tháng dành cho người từ 65 tuổi trở lên, không phụ thuộc vào việc người đó đã từng làm việc hay đóng CPP hay chưa. Điều kiện chính để được hưởng OAS là thời gian cư trú hợp pháp tại Canada.

Để nhận OAS toàn phần, người cao tuổi cần sinh sống tại Canada ít nhất 40 năm kể từ sau 18 tuổi. Trường hợp cư trú từ 10 đến dưới 40 năm, mức OAS sẽ được tính theo tỷ lệ tương ứng. Đây là chính sách quan trọng đối với người nhập cư và thường trú nhân cao tuổi.

Theo mức điều chỉnh mới nhất năm 2025, OAS tối đa hiện vào khoảng 735 CAD/tháng đối với người từ 65–74 tuổi và hơn 800 CAD/tháng đối với người từ 75 tuổi trở lên. OAS là thu nhập chịu thuế và có thể bị giảm dần nếu tổng thu nhập hằng năm vượt ngưỡng quy định (cơ chế thu hồi OAS đối với người có thu nhập cao).

Guaranteed Income Supplement (GIS) – Trợ cấp bổ sung thu nhập

GIS là khoản hỗ trợ bổ sung dành cho người cao tuổi đang nhận OAS nhưng có thu nhập thấp hoặc rất hạn chế. Đây là chương trình mang ý nghĩa xã hội quan trọng, giúp giảm nguy cơ nghèo đói ở nhóm dân số cao tuổi.

Khoản trợ cấp này được xét dựa trên thu nhập hằng năm và tình trạng hôn nhân. Người nhận OAS cần nộp hồ sơ thuế đầy đủ mỗi năm để chính phủ xác định mức GIS phù hợp. Theo số liệu năm 2025, mức GIS tối đa dành cho người độc thân đủ điều kiện có thể lên tới khoảng 1.090 CAD/tháng. GIS không phải là thu nhập chịu thuế, do đó không làm tăng nghĩa vụ thuế cho người nhận.

Cả CPP, OAS và GIS đều được điều chỉnh định kỳ theo chỉ số giá tiêu dùng, nhằm đảm bảo giá trị trợ cấp không bị suy giảm trước tác động của lạm phát.

Chăm sóc y tế và dịch vụ sức khỏe cho người cao tuổi

Hệ thống y tế công cộng

Người cao tuổi tại Canada được tiếp cận hệ thống y tế công cộng với chi phí thấp hoặc miễn phí thông qua chương trình bảo hiểm y tế của từng tỉnh bang. Các dịch vụ cơ bản như khám bệnh, điều trị tại bệnh viện và phẫu thuật cần thiết đều được chi trả bởi hệ thống công.

Đối với người già, đây là yếu tố then chốt giúp giảm gánh nặng tài chính liên quan đến chăm sóc sức khỏe trong giai đoạn tuổi cao.

Thuốc men và dịch vụ chăm sóc dài hạn

Nhiều tỉnh bang tại Canada có chương trình hỗ trợ chi phí thuốc kê đơn cho người cao tuổi. Ngoài ra, các dịch vụ chăm sóc dài hạn như viện dưỡng lão, trung tâm chăm sóc ban ngày và chăm sóc tại nhà cũng được trợ cấp một phần, tùy theo tình trạng sức khỏe và thu nhập.

Các hỗ trợ về nhà ở và sinh hoạt

Trợ cấp nhà ở cho người cao tuổi

Chính phủ liên bang và các tỉnh bang triển khai nhiều chương trình hỗ trợ nhà ở nhằm giúp người già có nơi ở an toàn và phù hợp với khả năng tài chính. Các chương trình này bao gồm nhà ở xã hội, trợ cấp tiền thuê nhà và hỗ trợ cải tạo nhà ở để phù hợp với người cao tuổi.

Giảm thuế và ưu đãi tài chính

Người cao tuổi tại Canada được hưởng nhiều ưu đãi về thuế, bao gồm tín dụng thuế cho người già, giảm thuế bất động sản ở một số địa phương và các khoản khấu trừ liên quan đến chi phí chăm sóc sức khỏe.

Dịch vụ hỗ trợ cộng đồng và đời sống tinh thần

Bên cạnh hỗ trợ tài chính và y tế, Canada đặc biệt chú trọng đến đời sống tinh thần của người cao tuổi. Các trung tâm cộng đồng, chương trình sinh hoạt dành cho người già và dịch vụ tư vấn tâm lý được triển khai rộng khắp nhằm giảm tình trạng cô lập xã hội.

Nhiều chương trình còn khuyến khích người cao tuổi tham gia hoạt động tình nguyện, giáo dục cộng đồng và giao lưu văn hóa, góp phần duy trì sự gắn kết xã hội và nâng cao sức khỏe tinh thần.

Người nhập cư cao tuổi có được hưởng phúc lợi xã hội hay không?

Người nhập cư cao tuổi tại Canada, đặc biệt là thường trú nhân, vẫn có thể tiếp cận nhiều chương trình phúc lợi xã hội nếu đáp ứng các điều kiện về thời gian cư trú và thu nhập. Tuy nhiên, quyền lợi cụ thể có thể khác nhau tùy từng chương trình và từng tỉnh bang.

Do đó, việc tìm hiểu kỹ các điều kiện trước khi định cư hoặc bảo lãnh cha mẹ, ông bà sang Canada là rất quan trọng để có kế hoạch tài chính phù hợp.

Hệ thống phúc lợi xã hội dành cho người già tại Canada được thiết kế toàn diện, kết hợp giữa hỗ trợ thu nhập, chăm sóc y tế và các dịch vụ xã hội. Những chính sách này không chỉ giúp người cao tuổi duy trì cuộc sống ổn định mà còn thể hiện cam kết lâu dài của Canada trong việc bảo vệ nhóm dân số dễ tổn thương.

Đối với người đang sinh sống, làm việc hoặc có kế hoạch định cư tại Canada, việc hiểu rõ các chính sách phúc lợi dành cho người cao tuổi là bước quan trọng để chuẩn bị cho tương lai một cách chủ động và bền vững.